Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“

Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“ je ustanova Vojske Srbije u sastavu RV i PVO koja je namenjena za remont, opravke i ispitivanje vazduhoplova, sklopova vazduhoplova, vazduhoplovnog naoružanja, zemaljskih navigacionih sredstava, sredstava protivvazduhoplovne odbrane i zemaljskih sredstava za opsluživanje vazduhoplova.

Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“
Direktor Vazduhoplovnog zavoda „Moma Stanojlović“, pukovnik Slaviša Pavlović
- Sektor za remont vazduhoplova
- Sektor za remont sredstava PVO i MTS
- Sektor za proizvodnju
- Sektor za kontrolu kvaliteta
- Sektor za logistiku i nabavke
- Sektor za operativne poslove

Takođe, Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“ vrši proizvodnju rezervnih delova, sklopova i sredstava naoružanja i vojne opreme, razvoj i istraživanje u pogledu osvajanja remonta i proizvodnje rezervnih delova i obavlja poslove iz oblasti metrološke delatnosti.

Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“ u svom sastavu ima Sektor za remont vazduhoplova, Sektor proizvodnje, Sektor za remont sredstava PVO i materijalno-tehničkih sredstava, Sektor kontrole kvaliteta, Sektor za logistiku i nabavke i Sektor za operativne poslove.

Direktor Vazduhoplovnog zavoda „Moma Stanojlović“ je pukovnik Slaviša Pavlović.

Zadaci VZ „Moma Stanojlović“

Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“ realizuje:

remont naoružanja i vojne opreme,
udržavanje kontinuiteta logističke podrške,
strateške ciljeve koji se odnose na proširenje remontnih i proizvodnih kapaciteta zavoda,
održavanje vazduhoplova po „Deo 145“ propisima, u skladu sa ovlašćenjem Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije,
implementaciju standarda SRPS ISO/IEC 17025:2005 u radu metrološke laboratorije,
održavanje sertifikovanog sistema menadzmenta kvalitetom SRPS ISO 9001:2008,
revitalizaciju infrastrukture Zavoda i osposobljavanje tehnoloških linija za koje Zavod ima osvojene tehnologije,
planiranje, organizovanje i sprovođenje mera bezbednosti i zdravlja na radu.

Tradicije VZ „Moma Stanojlović“

Koreni Vazduhoplovnog zavoda „Moma Stanojlović“ sežu do 1916. godine, kada sudbinski događaji odvode srpsku vojsku na grčko ostrvo Krf. Zbog savezničkih potreba, na mestu gde je bio smešten francuski aeroplanski park u Solunu, formirana je Aeroplanska eskadra sa Aeroplanskim depoom, u čijem sastavu se našla i Aeroplanska radionica. Ubrzo zatim, 18. juna iste godine, ljudstvo Aeroplanske radionice vraća se iz Soluna u Mikru i tu samostalno započinje radove na opravci i remontu vazduhoplovnotehničkog materijala. Od tog perioda beleži se početak istorije Zavoda, kao i prvi koraci pionirskog razvoja radionice.

Dan Zavoda zvanično se obeležava 1. jula. Tog dana 1916. godine, naredbom štaba Vrhovne komande, formirana je Aeroplanska radionica na aerodromu Mikra kraj Soluna.

Razvojni put i preseljenje radionice u domovinu praćeno je burnim promenama. Zbog teških istorijskih prilika, radi opstanka i očuvanja već uspešne tradicije, aeroplanska radionica je često menjala nazive i lokacije, ali ne i dobar ugled kod francuskih saveznika, koji su i sami poveravali svoje avione našim stručnjacima.

Uprkos velikoj želji da se održi kontinuitet u razvoju vojne ndustrije Drugi svetski rat zatvara pistu zemunskog aerodroma, ali već 1949. godine tradicija naše vojne industrije kreće uzlaznom putanjom i Aeroplanska radionica postaje lider u remontu vazduhoplova i vazduhoplovne opreme, prepoznatljiva po imenu Vazduhoplovnotehnički remontni zavod „Jastreb“.

Njegovim udruživanjem (1973. godine) sa srodnim remontnim zavodom „Moma Stanojlović“ iz Kneževca, koji je bio sinonim za remont vazduhoplovnih motora, nastaje Vazduhopolovnotehnički remontni zavod „Beograd“, sa sedištem u Batajnici, gde ovaj industrijski gigant od 1976. godine nalazi svoje konačno utočište kao Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“.

Vekovna tradicija Zavoda podržana je argumentom da je kroz njegov remontni pogon prošlo oko 1.200 vazduhoplova (44 tipa) i više od 10.000 vazduhoplovnih motora (26 tipova), kao i činjenicom da je vojno i civilno vazduhoplovstvo u to vreme koristilo oko 9.000 vazduhoplova u oko 750 različitih tipova, od kojih je 247 tipova bilo domaće konstrukcije ili izrade.

Vazduholovnu vojnu industriju Srbije su osim Zavoda sačinjavale fabrike aviona, hidroaviona i jedrilica „Ikarus“, „Rogožarski“, „Zmaj“, „Kraljevo“, „Utva“, „Albatros“, kasnije i „Vršac“.