Rodovi Vojske Srbije

Rodovi su delovi Vojske Srbije koji imaju srodno osnovno naoružanje i opremu, specifičnu organizaciju, obuku, upotrebu i nosioci su jednog dejstva u okviru borbenih operacija.

rodovi-vojske-srbije.jpg

Rodovi Vojske Srbije su:

Pešadija


Pešadinci Vojske Srbije

Pešadija je najmasovniji rod Vojske Srbije, opremljen i osposobljen za vođenje borbenih dejstava na svakom zemljištu i u svim vremenskim uslovima. Njena osnovna ulogaje da raznovrsnim borbenim dejstvima, uz sadejstvo i podršku ostalih rodova, održava kontinuitet i dugotrajnost oružane borbe na celom ratištu i u najtežim uslovima.

U okviru reforme Vojske Srbije reorganizacija roda ima za cilj formiranje brojčano manjih, savremeno opremljenih i borbeno efikasnijih jedinica. Danas rod pešadije čine pešadijski bataljoni u Kopnenoj vojsci i Teritorijalnim snagama, a pripadnici roda pešadije čine osnovu ljudstva u jedinicama za specijalne operacije. Pešadijska jedinice (motorizovana četa i streljački vodovi) aktivno uzimaju učešće u pripremi i angažovanju za učešće u mirovnim operacijama.

Jedinice roda pešadije opremaju se savremenim optoelektronskim, termovizijskim i sredstvima balističke zaštite i sredstvima iz „Modela opremanja vojnika pešadije M21“. Obuka je prilagođena zahtevima vremena i smernicama za uključivanje naše zemlje u međunarodne integracije i angažovanjem jedinica u mirovnim operacijama.

Dan roda pešadije obeležava se 16. novembra kao uspomena  na  16. novembar 1914. godine, kad je počela jedna od najslavnijih bitaka srpske vojske – Kolubarska bitka.  

Oklopne jedinice


Tenk M-84

Oklopne jedinice (OJ), predstavljaju osnovnu manevarsku snagu Kopnene vojske i Vojske Srbije za izvođenje operacija. Opremljene su najmoćnijim i najkorisnijim sistemima Kopnene vojske (tenkovima i borbenim vozilima pešadije), što im obezbeđuje vodeću ulogu i značaj u izvođenju I i II misije Vojske Srbije.

Pored ofanzivne komponente u izvođenju operacija, OJ su respektivan faktor u protivoklopnoj borbi i koristan činilac u izvršenju zadataka iz III misije vojske.

Oklopne jedinice po svojoj nameni, karakteru i suštini su ofanzivni rod Kopnene vojske, osposobljen za brza, smela, iznenadna i snažna borbena dejstva u izvršavanju svih namenskih zadataka u različitim zemljišnim, vremenskim i borbenim uslovima.

Oklopne jedinice predstavljaju osnovnu manevarsku snagu Kopnene vojske i Vojske Srbije za izvođenje operacija, a njihovim angažovanjem određuje se težište u napadu i odbrani. Odlikuju se velikom pokretljivošću, snažnom vatrom, silinom udara i dobrom oklopnom zaštitom. U izvođenju operacija na kopnu, OJ su ključni rod Kopnene vojske i imaju primarnu i odlučujuću ulogu.

Oklopne jedinice, u skladu sa svojom ulogom, koncipirane su tako da mogu uspešno izvršavati postavljene zadatke. Rod OJ u Kopnenoj vojsci sastoji se od tenkovskih i mehanizovanih bataljona opremljenih tenkovima M-84 (M-84A) i borbenim vozilima pešadije BVP M-80A i Tenkovskog bataljona T72M opremljenog tenkovima T-72MS. Osim ovih oklopnih vozila, u rodu OJ u osnovnoj opremi su i oklopno-izviđački automobili BRDM-2 i oklopni komandni transporteri BTR-50PK.

Domaći tenkovi M-84 i M-84A imaju široku potvrdu svoje perspektivnosti i realna je mogućnost dovođenja njihovih karakteristika na nivo karakteristika savremenih svetskih tenkova. Obuci pripadnika roda pridaje se posebna pažnja, zbog velikog broja procedura koje treba savladati i složenosti sredstava oklopnih jedinica.

Istorijat razvoja roda oklopnih jedinica veže se za prvi napad tenkovskog voda na Kraljevo, koji je izveden 31.oktobra 1941. Taj datum se obeležava kao Dan oklopnih jedinica Vojske Srbije.

Artiljerija


Top 130 mm M-46

Artiljerija je rod Kopnene vojske namenjen za vatrenu podršku i praćenje borbenih jedinica. Raspolaže artiljerijskim oruđima raznih kalibara i raketnim sistemima. Ima specifičnu organizaciju, obuku, upotrebu i nosilac je artiljerijsko-raketnih dejstava u okviru borbenih operacija.

Osposobljena je da ostvaruje iznenadnu, snažnu, tačnu i efikasnu vatru u svim oblicima oružane borbe i vidovima i oblicima borbenih dejstava.

Vatrenom podrškom stvaraju se uslovi za slobodan manevar sopstvenim snagama, sprečava manevar neprijatelja i utiče na njegov moral. Rezultati vatrene podrške iskazuju se kroz usporavanje, neutralisanje i uništavanje neprijateljevih snaga za izvođenje operacija.

U određenim borbenim situacijama artiljerija može da izvršava i posebne zadatke: rušenje i oštećenje objekata komandovanja i vojne infrastrukture, otvaranje prolaza u minskim i drugim preprekama, obrazovanje dimnih zavesa radi ometanja neprijatelja pri osmatranju i dejstvu ili prikrivanja pokreta i dejstava sopstvenih jedinica, izazivanje požara u određenim objektima–rejonima neprijatelja, osvetljavanje zemljišta i obrazovanje svetlećih orijentira.

Artiljerija je rod vojske sa velikom vatrenom moći i sve razvijenijim manevarskim sposobnostima, na osnovu kojih, uz pravilnu i pravovremenu upotrebu u podršci jedinica kopnene vojske, ima presudan uticaj na ishod operacija.

U upotrebi su i višecevni raketni lanseri raketa. Najveći deo je izrađen u samohodnoj varijanti. Za vučna oruđa izrađena su motorna vozila visokih manevarskih sposobnosti, po kojima ne zaostaju za guseničarima. Razvijena je široka paleta artiljerijske municije i raketa, sa velikom verovatnoćom pogađanja ciljeva.

U operativnoj upotrebi, nalaze se haubice-topovi 152 mm „nora“, topovi 130 mm M-46, haubice 122 mm D-30 J, samohodne top-haubice 155 mm B-52 M15 „nora“, samohodne haubice 122 mm 2S-1 „gvozdika“, lanseri raketa samohodni višecevni 128 mm „plamen S“, samohodni višecevni lanseri raketa 128 mm M-77 „oganj“ i lanseri raketa samohodni četvorocevni 262 mm „orkan“. Nabrojani sistemi, grupisani su u Mešovitoj artiljerijskoj brigadi, artiljerijskim divizionima u sastavu brigada Kopnene vojske i Teritorijalnih snaga.

Proboj Solunskog fronta, 14. septembra 1918. godine u 8 sati, otpočeo je najdužom artiljerijskom pripremom napada u istoriji ratova do tada. U znak sećanja na slavne pretke i njihove herojske podvige, mi danas obeležavamo 14. septembar kao Dan roda artiljerije.

Inžinjerija


Pontoniri Vojske Srbije

Inžinjerija je rod Vojske Srbije namenjen za izvođenje inžinjerijskih dejstava zaprečavanjem, savlađivanjem prepreka, uređenjem puteva i utvrđivanjem. Svrstava se u red savremenih borbeno-tehničkih rodova. Opremljena je i osposobljena  za izvršavanje zadataka u miru i ratu.

Izvršenje zadataka u sve tri misije Vojske Srbije ne može se zamisliti bez učešća inžinjerijskih jedinica. Veliku stručnu i praktičnu školu prolaze inžinjerijske starešine i jedinice izvršavajući svoje mirnodopske zadatke na praktičnim radovima.

Inžinjerijske jedinice uvek su bile prve u pružanju pomoći stanovništvu postradalom od poplava, zemljotresa i drugih prirodnih nepogoda što je potvrđeno ove i prethodnih godina prilikom poplava, klizišta, požara, zemljotresa...

Inžinjerija Vojske Srbije je organizovana u bataljone i niže jedinice integrisane u brigade Kopnene vojske, odnosno Ratno vazduhoplovstvo i PVO, i pontonirske bataljone integrisane u Rečnu flotilu.


Zbog višenamenskih zadataka, u inžinjeriji postoji više specijalnosti:

  • izviđačka,
  • pionirska,
  • pontonirska,
  • amfibijska,
  • putna,
  • mostovna,
  • za utvrđivanje i maskiranje.

Rukovanje bojevim minsko-eksplozivnim sredstvima, savremenom mehanizacijom, najčešće u složenim vremenskim i zemljišnim uslovima, zahtevaju potpunu psihičku i fizičku sposobnost i vrhunsku obučenost.

Obučenost i osposobljenost kadra u inžinjeriji, pored svih poteškoća, čini realnu osnovu za uspešnost izvršenja postavljenih zadataka i u budućnosti. Planirano je da se inžinjerijske jedinice opreme novim savremenijim sredstvima, pre svega inžinjerijskim mašinama i sistemima za mehanizovan rad u oblasti zaprečavanja i savlađivanja prepreka, koji bi pružali adekvatnu zaštitu rukovalaca i poslužilaca. Dalji razvoj i uvođenje novih, modernijih sredstava u opremu roda, siguran je garant da će inžinjerija i ubuduće uspešno izvršavati dodeljene joj zadatke u sve tri misije  Vojske Srbije.

U novijoj istoriji Srbije, inžinjerija se kao rod vojske javlja u drugoj polovini HIH veka, 25. oktobra 1865.
(po starom kalendaru), odnosno 6. novembra 1865. godine (po novom kalendaru), kada je u Kneževini Srbiji Zakonom o izmeni i dopuni Zakona o uređenju vojske iz 1864. godine regulisano da se pontoniri i pioniri izdvoje iz artiljerije i da se obrazuje poseban rod vojske – inžinjerija, pored pešadije, artiljerije i konjice. Taj datum danas se obeležava kao Dan roda.

Artiljerijsko-raketne jedinice za protivvazduhoplovna dejstva


Raketni sistem neva-M

Artiljerijsko-raketne jedinice za protivvazduhoplovna dejstva (ARJ za PVD) namenjene su za zaštitu većih i važnijih objekata i rejona teritorije ili grupacija Vojske Srbije od dejstva i i zviđanja iz vazdušnog prostora na svim visinama njihovog borbenog iskorišćenja.

Pored toga, namenjene su za borbu protiv vazdušnih desanata (VD), kao i za zatvaranje pravaca u vazdušnom prostoru koji vode ka značajnim objektima i rejonima u dubini teritorije.

Opremljene su sredstvima za osmatranje, upravljanje vatrom i protivvazduhoplovna dejstva protiv svih sredstava za napad iz vazdušnog prostora.

Karakterišu se velikom efikasnošću, sposobnošću uništavanja svih vrsta vazduhoplova i aerodinamičkih projektila, sposobnošću izvođenja dejstava u svim meteorološkim uslovima danju i noću, u uslovima elektronskog ometanja, kao i sposobnošću da vrše manevar vatrom u granicama zone dejstva.

ARJ za PVD u Vojsci Srbije organizovane su u odeljenja, vodove, baterije, divizione i raketnu brigadu za PVD.


Tradicija roda ARJ za PVD počinje 30. septembra 1915. godine, kada je redov artiljerijskog puka „Tanasko Rajić“ Radoje Raka Ljutovac, sa položaja na Metinom brdu kod Kragujevca, modifikovanim topom zemaljske artiljerije oborio austrougarski avion. U spomen na obaranje prvog neprijateljskog aviona, 30. septembar je u međuratnom periodu proslavljan kao krsna slava protivavionske artiljerije, a od 1994. godine obeležava se kao Dan artiljerijsko-raketnih jedinica za protivvazduhoplovna dejstva.

Raketne jedinice za PVD su opremljene sledećim sredstvima: raketnim sistemima „FK-3“, „pancir-S“, „kub-M“, „neva-M“, „strela 1M“, „strela10M“ i lakim prenosnim raketnim kompletima „strela2M“, „igla1M“ i „šilo“.       

Avijacija


Avioni mig-29

Avijacija je danas najvažniji rod vida Ratno vazduhoplovstvo i protivazduhoplovna odbrana (RV i PVO) i predstavlja njegovu udarnu snagu i nosioca borbene moći i manevra.

Namenjena je za dejstva po objektima u vazdušnom prostoru (VaP), borbu za prevlast u VaP-u, vatrena dejstva po objektima na kopnu i vodi, izviđanje iz VaP-a, prevoženje vazdušnim putem i vezu.

U zavisnosti od taktičko-tehničkih osobina vazduhoplova, avijacija se deli na vrste:
  • lovačka avijacija (LA)
  • lovačko-bombarderska avijacija (LBA)
  • izviđačka avijacija (IA)
  • transportna avijacija (TrA)
  • laka avijacija i helikopteri višestruke namene (LaA i HeVN)
  • helikopterske jedinice (HeJ).

Lovačka avijacija je namenjena za uništavanje ciljeva u vazduhu na svim visinama njenog iskorišćenja, a može da izvršava i zadatke izviđanja i vatrenog dejstva po objektima na kopnu i moru. Jedinice lovačke avijacije naoružane su avionima „mig-29“.

Lovačko-bombarderska avijacija je namenjena za vatreno dejstvo po objektima na kopnu i moru, a može da izvršava i zadatke izviđanja i dejstva po ciljevima u vazduhu. Jedinice lovačko-bombarderske avijacije naoružane su avionima „orao“ i „supergaleb“ G-4.

Izviđačka avijacija je namenjena za izviđanje iz vazduha, a može da dejstvuje po ciljevima u vazduhu i objektima na kopnu i moru. Jedinice izviđačke avijacije naoružane su izviđačkim verzijama aviona „orao“.

Transportna avijacija je namenjena za prevoženje borbenih delova, pokretnih stvari i tehničkih materijalnih sredstava, ranjenika i bolesnika. Jedinice transportne avijacije opremljene su avionima An-26 i An-2. Pod pojmom transportne avijacije podrazumevaju se i helikopterske jedinice ili njihovi delovi, kao što su H-145, Mi-8, Mi-17 ili „gazela“ opšte namene, a koje izvršavaju zadatke iz domena transportne avijacije.

Helikopterske jedinice su naoružane borbenim helikopterima „gazela“ („gama“) i Mi-35, koji se prvenstveno angažuju na borbenim jurišnim zadacima kroz vatrena dejstva u okviru podrške kopnenim snagama; ujedno su sposobne za protivhelikopterska dejstva i vrše delimično taktičko izviđanje.

Jedinice roda avijacije svrstane su u vazduhoplovne brigade.

Počeci srpske avijacije vezuju se za 1912. godinu, kada su na školovanje u francuske pilotske škole upućeni prvi letači. Prva vazduhoplovna komanda formirana je u Nišu 24. decembra 1912. godine. Prva dejstva srpska avijacija ispoljila je prilikom opsade Skadra 1913. godine.

Rečne jedinice


Brodovi Rečne flotile Vojske Srbije

Rečne jedinice Vojske Srbije namenjene su za realizaciju zadataka odbrane i zaštite na unutrašnjim plovnim putevima, bezbednosti plovidbe i spasavanja na rekama, kanalima i jezerima, pružanje pomoći stanovništvu u slučaju prirodnih nepogoda i katastrofa i učešće u mirovnim operacijama i međunarodnoj vojnoj saradnji.

Rečne jedinice Vojske Srbije izvršavaju zadatke: osposobljavanja i uvežbavanja za izvršavanje namenskih zadataka; izgradnju i održavanje operativnih sposobnosti za izvršavanje zadataka iz sve tri misije Vojske Srbije; kontrole unutrašnjih plovnih puteva i obezbeđenja manevra jedinicama Kopnene vojske.

Rečne jedinice su organizovane u rečne odrede, pontonirske bataljone i Rečnu flotilu.

U izvršavanju svojih zadataka rečne jedinice koriste: brod posebne namene, višenamenske, pomoćne i transportne brodove, rečne patrolne čamce, pontonirska sredstva i ronilačku opremu.

Dan roda rečnih jedinica proslavlja se u znak sećanja na dan kada je, 6. avgusta 1915. godine, porinut prvi srpski brod „Jadar“,
klase oklopni čamac. Brod „Jadar“ ušao je u sastav komande Ade Ciganlije i zajedno sa ostalim brodovima učestvovao je u borbama za odbranu Beograda u oktobru 1915. godine.

Rečna flotila je 2008. godine preformirana u jedinicu ranga brigade, kada su u njen sastav ušle i pontonirske jedinice.

Jedinice za elektronska dejstva